SPRAWA BARDZIEJ ZASADNICZA

Sprawą bardziej zasadniczą tak dla przeszłych, jak dla nowszych autorytetów jest to, że zawsze powstają one i utrzymują się w kontekście szerszych warunków kulturowych i społecznych. Autorytetu Durk­heima i roli jego szkoły na przełomie XIX i XX w. niepodobna w pełni objaśnić bez powiązania Durkheimowskiego kręgu z ideologicznymi tenden­cjami epoki i ówczesną dominacją określonych sił […]

PRZEZ STOSUNEK SPOŁECZNY

Jest wreszcie sytuacja, w której różność nasilenia pierwiastków racjonal­nych i emocjonalnych w tworzonym przez autorytet stosunku społecznym ujawnia się w sposób szczególny. Dzieje się to w przypadku zagrożenia autorytetu czy to przez zachwianie jego domniemanych osiągnięć, czy to przez wyłanianie się autorytetów nowych w danej dziedzinie nauki: wówczas jedni oddalają się od autorytetu dotychczas wyznawanego, […]

SZEROKA SKALA ODNIESIEŃ

i    Jest tu więc szeroka skala odniesień od szacunku i uznania wielkiej wiedzy, poprzez przejęcie się nowymi koncepcjami teoretycznymi i    metodologicznymi, do uczuć zachwytu, miłości, uwielbienia. W odniesieniach mistrza do kręgu, który go otacza, wielość ta znajduje również odbicie. Mistrz wyróżnia niektórych spośród swoich uczniów i zwolenników jako szczególnie zdolnych i wybitnych, lecz nie zawsze […]

DWOISTOŚĆ PIERWIASTKÓW

Dwoistość pierwiastków działania, którą dostrzegamy u nosiciela autory­tetu, z większą jeszcze wyrazistością występuje po drugiej stronie stosunku społecznego: w kręgu, który działanie autorytetu przyjmuje i pozostaje pod jego wpływem. Już poddanie się określonemu autorytetowi mieści w sobie element wyboru, który najczęściej nie wynika wyłącznie z przesłanek rozumo­wych, lecz kryje również treści emocjonalne. Stosunek kręgu do […]

MOC NOSICIELA AUTORYT

Co pozostaje poza owym racjonalnym uzasadnieniem i co je dopełnia — to sugestywna moc nosiciela autorytetu. Czyni on to, co czyni każdy autory­tet: zaszczepia swoim zwolennikom  określone wyobrażenia, otwiera przed nimi nowe perspektywy poznania i przetwarzania świata, kieruje w określo­nych kierunkach ich dążenia. W odniesieniu do współczesnych autorytetów w nauce nie zawsze łatwo oddzielić to, […]